Yevropa Ittifoqi Rossiyaning “Vagner” yollanma guruhiga qarshi sanksiyalar kiritdi
Yevroparlament Yevropa Ittifoqini Rossiyaga aloqador “Vagner” harbiylashtirilgan guruhiga qarshi sanksiyalar joriy etishga chaqirdi.
Yevropa Parlamentining Strasburgda bo’lib o’tgan umumiy yig’ilishida ovozga qo’yilgan “Harbiy va xususiy xavfsizlik kompaniyalari, ayniqsa Vagner guruhi tomonidan sodir etilgan inson huquqlari poymol etilishi holatlari” nomli rezolyutsiya taklifi 32 qarshi 614 ovoz bilan qabul qilindi. 40 deputat ovoz berishda betaraf qoldi. Rezolyutsiyaga qarshi ovoz berganlarning aksariyati ekstremal o‘ng qanot parlamentariylar edi.
Rezolyutsiyada birinchi navbatda Vagner guruhining «Rossiya bilan yaqin aloqalari va Rossiya davlati tomonidan harbiy, moliyaviy va logistika yordami» ta’kidlangan. Rossiya prezidenti Vladimir Putinning 2012-yil 11-aprelda Rossiya parlamenti (Duma) oldida qilgan nutqida “Xususiy harbiy kompaniyalar guruhi Rossiya davlatini jalb qilmasdan milliy maqsadlarga erishishda samarali vosita bo‘ladi” degan so‘zlari eslatildi. Shuningdek,Vagner guruhi huquqiy maqomga ega emasligi ham ta’kidlangan.
Qarorda taʼkidlanishicha, Rossiya harbiy razvedkasi GRU, Rossiya Mudofaa vazirligi va Rossiya konsulliklari Vagner guruhi agentlarini “moliyalashtirish, ishga joylashtirish, oʻqitish va himoya qilishda toʻliq ishtirok etgan”. Qayd etilishicha, Vagner guruhi ilk bor 2014 yilda paydo bo‘lgan va shundan so‘ng Sharqiy Ukraina, Qrim, Suriya, Sudan, Mozambik, Liviya va Markaziy Afrika Respublikasidagi qurolli mojarolarda qatnashgan.
Vagner guruhining faoliyati Rossiya davlatining ziddiyatli hududlarga kirib borishga urinishi bilan parallel ravishda davom etgani haqida xabar berilgan qarorda, «Vagner guruhi va boshqa shunga o’xshash kompaniyalar tomonidan boshqariladigan xavfsizlik xizmati provayderlari. Rossiya fuqarolari Rossiya davlati nomidan ishlayotgan deb hisoblanishi kerak.»
Qarorda Vagner guruhi o‘zi aralashgan mamlakatlardagi minalar kabi muhim manbalarni nazorat qilgani ta’kidlanib, Rossiya va Markaziy Afrika Respublikasi o‘rtasida 2018-yilda imzolangan harbiy shartnomadan keyin “Lobaye Invest” kompaniyasi Vagner guruhi mamlakatdagi ko’plab oltin va olmos konlarini boshqarish huquqini qo’lga kiritdi. Bundan tashqari, rossiyalik yollanma askarlarning minalar joylashgan hududda “tinch aholini o‘ldirgani”, “o‘sha hududdan olib chiqib ketilgani” haqidagi xabar ham alohida ta’kidlangan.
Yevropa Ittifoqi tashqi aloqalar xizmatidan Vagner guruhi haqida keng qamrovli hisobot tayyorlashga chaqirgan qarorda, Yevropa Ittifoqiga a’zo barcha mamlakatlardan Vagner haqida razvedka ma’lumotlarini almashishni faollashtirish talab qilindi.
Yevropa Ittifoqi davlatlari va hukumat rahbarlarining Vagner guruhiga qarshi sanksiya qoʻllash qarorini qoʻllab-quvvatlaganini bildirgan Yevroparlament, “Yevropa Ittifoqi hududiga kirishni taqiqlash va mulklarini musodara qilish bu sanktsiyalar qatorida boʻlishi kerakligini” taʼkidladi. Afrika Ittifoqi mamlakatlariga ham guruhga qarshi xuddi shunday sanksiyalar joriy etishga chaqirilgan. Kelgusi oy bo’lib o’tadigan Yevropa Ittifoqi yetakchilari sammitida Vagner guruhiga qarshi aniq sanksiyalar kun tartibida ko’rib chiqiladi.
Liviyadagi vaziyatga ham toʻxtalib oʻtgan rezolyutsiyada General Haftarni qoʻllab-quvvatlagan Vagner guruhining bu mamlakatda harbiy jinoyatlarda ishtirok etgani, sudsiz qatl qilgani va taqiqlangan minalardan foydalangani eslatildi.
